SQL (Structured Query Language)'a Giriş

 

SQL (Structured Query Language)

SQL Nedir?

SQL (Structured Query Language), ilişkisel veritabanlarıyla etkileşim kurmak için tasarlanmış standart bir programlama dilidir. Veritabanlarında veri ekleme, sorgulama, güncelleme ve silme işlemlerini gerçekleştirmek için kullanılır.

SQL'in Temel İşlevleri ve Kullanım Alanları

1. Veritabanı Yönetimi

• Veritabanı oluşturma: CREATE DATABASE

• Tablo oluşturma ve yapılandırma: CREATE TABLE, ALTER TABLE

• Kullanıcı ve izin yönetimi: GRANT, REVOKE

2. Veri Sorgulama (Query)

• Veri okuma: SELECT ifadesi ile

• Filtreleme: WHERE koşulu

• Sıralama: ORDER BY

• Gruplama: GROUP BY

• Birleştirme (Join) işlemleri: INNER JOIN, LEFT JOIN vb.

3. Veri Manipülasyonu

• Veri ekleme: INSERT

• Veri güncelleme: UPDATE

• Veri silme: DELETE

4. Veri Bütünlüğü ve İlişkiler

• Primary Key (Birincil Anahtar) tanımlama

• Foreign Key (Yabancı Anahtar) ilişkileri

• Kısıtlamalar (Constraints): NOT NULL, UNIQUE, CHECK

5. İşlem Yönetimi (Transaction Control)

• İşlem başlatma: BEGIN TRANSACTION

• Değişiklikleri kaydetme: COMMIT

• Değişiklikleri geri alma: ROLLBACK

SQL'in Kullanıldığı Başlıca Alanlar

1. Web Uygulamaları

• Kullanıcı hesapları, ürün bilgileri, siparişler gibi verilerin saklanması

• E-ticaret siteleri, sosyal medya platformları, blog sistemleri

2. İş Zekası ve Raporlama

• Büyük veri kümelerinden anlamlı bilgiler çıkarma

• Satış raporları, finansal analizler, performans metrikleri

3. Veri Analizi

• Veri madenciliği (data mining)

• Makine öğrenimi için veri hazırlama

• Büyük veri işleme

4. Mobil Uygulamalar

• Yerel veritabanı yönetimi (SQLite)

• Bulut veritabanlarıyla senkronizasyon

5. Kurumsal Yazılımlar

• ERP sistemleri

• CRM (Müşteri İlişkileri Yönetimi) sistemleri

• İnsan kaynakları yönetim sistemleri

SQL'in Avantajları

1. Standartlaşmış Dil: Çoğu veritabanı sisteminde benzer şekilde çalışır

2. Yüksek Performans: Büyük veri kümelerinde etkili sorgulama

3. Esneklik: Basit sorgulardan karmaşık analizlere kadar geniş kullanım

4. Güvenlik: Kullanıcı yetkilendirme ve veri erişim kontrolleri

5. Ölçeklenebilirlik: Küçük uygulamalardan büyük kurumsal sistemlere kadar destek

Popüler SQL Veritabanı Sistemleri

1. MySQL: Açık kaynak, web uygulamalarında yaygın

2. PostgreSQL: Gelişmiş özellikler, akademik ve karmaşık uygulamalar

3. Microsoft SQL Server: Kurumsal çözümler, Windows ortamları

4. Oracle Database: Büyük ölçekli kurumsal uygulamalar

5. SQLite: Hafif, gömülü sistemler ve mobil uygulamalar

Temel SQL Sorgu Örnekleri

sql

Copy

Download

-- Tablo oluşturma
CREATE TABLE Ogrenciler (
    id INT PRIMARY KEY,
    ad VARCHAR(50),
    soyad VARCHAR(50),
    dogum_tarihi DATE
);

-- Veri ekleme
INSERT INTO Ogrenciler (id, ad, soyad, dogum_tarihi)
VALUES (1, 'Ahmet', 'Yılmaz', '2000-05-15');

-- Veri sorgulama
SELECT * FROM Ogrenciler WHERE YEAR(dogum_tarihi) > 1999;

-- Veri güncelleme
UPDATE Ogrenciler SET soyad = 'Demir' WHERE id = 1;

-- Veri silme
DELETE FROM Ogrenciler WHERE id = 1;

-- İlişkisel tablo örneği
CREATE TABLE Dersler (
    ders_id INT PRIMARY KEY,
    ders_adi VARCHAR(100),
    ogrenci_id INT,
    FOREIGN KEY (ogrenci_id) REFERENCES Ogrenciler(id)
);

SQL, modern yazılım geliştirmenin temel taşlarından biridir ve veri odaklı uygulamalar geliştirmek isteyen her geliştiricinin öğrenmesi gereken kritik bir beceridir.